Ratan Chand

उनी मुस्कुराउँदै थिईन म उनलाई नियालेर हेर्दै थिएँ । आखिर मन न हो पग्लिएर उनका सामु नदी बनें अबिरल बगी रहें त्यो सागर सरी बिशाल हिर्दयमा बिलिन हुन ।

संबिधानमा जस्तो सुकै उल्लेख भएता पनि राजनैतीक स्थिरता नहुँदा राष्ट्र र जनताले कति क्षति भोग्नु पर्दो रहेछ । पाकिस्तानको पेशावरमा भएको दु:खद घटनाले छरलङ पारेको छ । अझै पनि हाम्रा नेताहारुमा बुद्धी पलाएन भने निकट भबिस्यमा यस्तो नियती हामीले पनि भोग्न कती समय लाग्छ र  ।   तालिवनी आक्रमणमा मारिएका सयौं विद्यार्थी प्रति मेरो हार्दिक श्रद्धान्जलि ।  राष्ट्र बचाउँ र भावी सन्ततीलाई नयाँ नेपालको अनुभुती गराउँ । 

लाखौं ताराहरु बिच चमचमाउँदै आउने  सुन्दर फुलहरु बिच मगमगाउँदै रमाउने  उपहार यो बिधाताको मेरै भाग्यमा कोरिएकी  परी तिमी परी हौ यो दिल भित्र सजिएकी खोज्दै कती युग बिते थाहा छैन मलाई  हर्षित भएँ त्यो प्रहर  जब भेटें तिमीलाई  उपहार यो बिधाताको मेरै भाग्यमा कोरिएकी  परी तिमी परी हौ यो दिल भित्र सजिएकी

तेरी यादों मे लेटा हुँ,  थोडी सी नजर चुराके,  सागर से भि गहेरा प्यार,  ईस दिलमे छुपाके,  आ अपनी आँचल पे भर ले,  अब दौडी चली आ के !!  

सबै खुशी बटुलें तिम्रा लागि,  सबै आँशु सँगाले मेरा लागि,  जिउनु त यहाँ एक्ला एक्लै,  हर चोट सही मुस्कुराएँ तिम्रा लागि !! 

कहिले एक्लै बड्बडाउँछु कहिले मुस्कुराउँछु,   जता हेर्छु चारै तिर उनिलाई नै पाउँछु ! यो मनलाई सम्झएरै सकिन नि कसै गरी , उनको माया पाउन तड्पिएँ म सँधै भरी !   के हो यस्तो ब्यथा यो ? ओखती के होला,  डरै लाग्ने आफै देखी कतै पागल बनुला !!

                ( क )   म धरती भै फैलिएछु तिमी जुन तारा, यो हाम्रो प्रेम कथा मौलाई जग सारा ! लाखौं जोडी रमाउन  यही गीत गाई , आउ हराउ म भित्र स्वागत गरें तिमीलाई !!                  ( ख )  तिमी आयौ मुस्कुरायौ, झलमल्ल भो मनको दरबार ! खै के ख्वायौ लठ्यायौ, अलमल्ल भो मन यो बारबार !!

आकाशका जुन तारा तिम्रै लागि चम्किउन,  प्रकृतिको सुन्दरताले तिम्रै आँगन भरिदिउन,  चाहेका ती मनका ईच्छा पुरा गराइ सधैं ,  यो खुशी यो शौभाग्य भावीले नै कोरिदिउन !! संसारले जय जय गर्ने कर्मशिल त्यो आँट होस् ,  सगरमाथा झै शिर उठाई सबका सामु ठाँट होस् ,  अघी बढ्दा प्रगतिले हरपल तिम्रा पाउ चुमी , छिन्नभिन्न भै दु:ख सारा बैरी पनि दास होस्  !!  

                      ( क ) प्रभातको किरण सँगै जब सन्देश आयो, धेरै पछी आज यो मन खुशीले रमायो ! ओखती भो मेरो लागि उनको मिठो बोली, स्वागत छ रे प्रेम प्रस्ताव भनिन दिलै खोली ! कसरी म आभारी हुँ ह्रिदयको स्पन्दनलाई, कुन शब्दले ब्यक्त गरुँ जस्ले दियो बास मलाई ! उपवास गर्छु दिन दिनै मिलाउँदैछु कुन्डली, साँचेको छु सारा खुशी समर्पित गरी यो जिन्दगी.....!!                       ( ख ) मेरो प्यारो जीवन साथी बनी दियौ तिमी, मुटुभरी उमङ ल्याइ छाई दियौ तिमी ! कोर्के हेरी मुस्कुरायौ लट्ठै लट्ठै लट्ठै भएँ, ढुकढुकीको बेग बढ्यो त्यसै भित्र खोज्दै रहेँ, खुशीका यी पलहरू बाटुँ आज कहाँ, यो मन उडी जाउँ भन्छ तिमी छौ जहाँ.......!!                    ( ग ) दु:ख पर्दा खुशी दिने ,सुख हुँदा हाँसो, यो धर्तिमा मेरै लागि ईश्वर को नासो ! तिम्रै प्रगाढ प्रेम राखेको थाती, मेरो प्यारो साथी तिमी ,मेरो प्यारो साथी !!                     ( घ ) जति सुन्यो सुनु लाग्ने, उनको मिठो बोली, रिस राग कतै छैन, भन्छिन् दिलै खोली ! ३२ लक्षण युक्त उनि, बर्णन गर्ने म को हुँ, संसार रुपि मन्दिरमा, पुजा

आज मनमा धेरै कुरा खेली रा'छ नरिसाउ है,  त्यो मुटुको एक कुनामा बास माग्छु बिन्ति छ है ! जिवनभर साथ दिउँला जिवन साथि बनेर,  पराईको कल्पनामा नरमाउनु बिन्ति छ है ! यो दुरिमा कतै हाम्रो नाता टुटि छुट्यो भने, मेरै गल्ति देखाई दुनियाँ नहसाउनु बिन्ति छ है ! आखिर तिम्रै जीवन साथी  हुने छु म भन्छ्यौ भने, मलाई कहाँ सजाई राख्यौ भनि देउन बिन्ति छ है !!

      ए झरी परी देउ बेसरी म रुझ्न चाहन्छु, यो मन भित्र गुम्सिएका अनेकौ पिडाहरुलाई धुन चाहन्छु , पल पल मलाई तड्पाई मेरो भावना सँग खेलवाड हुन्छ किन ? जती आफ्नो भनेर नजिकिन चाह्न्छु त्यतिनै रसिला बचन बाणले घोची घोची मार्न खोज्छन् किन ? के यो पुर्व जन्म को फल हो या के हो ? त्यसैले चाहना छ यो मनमा सदा सदाको लागि बिश्राम लिन पाउँ.......!      

मेरो मन तिमीलाई........! कतै काहानी भयो कि यो जिन्दगी कतै कागजको पाना भित्र  रह्यो कि यो जिन्दगी संन्सार स्वार्थि भएपनि  भन्छ्यौ तिमी मेरो मनको मीत  एकदिन सुख शैल छाडि जाने  फेरि के को हार अनि के को जीत, त्यसैले, सङ्घर्षका तगाराहरु पन्छाउँदै जानु  कहिले काँहि एकान्तमा यसै गरि टोलाउनु मनको मैलो फालिदिनु छ बिसाउने चौतारी  बिन्ति छ है मेरो हजुर न हिड्नु है भौंतारी......!!      

                            "उनी सँग गाँसिएको मेरो जीवन र मौनतामा लुकेको प्रणय  (भाग-२) "                                                 उनलाई पहिलो पल्ट मेरो दिदी को साथमा देखेको थिएँ। त्यस दिन देखी मेरो नजर उनी माथि परी रहेको थियो ! समयले रफ्तार लिदै गयो म पनि उमेर सगै उक्लदै गएँ ।अन्तह: त्यो दिन आयो जहाँ उनको र मेरो भेट सम्बन्धमा गाँसिन पुग्यो । मलाई राम्ररी हेक्का छ त्यस दिन सरस्वती पूजा अर्थात बसन्त पन्च्मी परेको थियो । चारै तिर स्तुती र बाजा गाजाका साथ मेरो मुमाले उनको हात मेरो मेरो हातमा थमाई दिनु भयो ! त्यसदिन देखी जोडीएको नाता जीवनको यो उत्तरार्ध सम्म आई पुग्दा जे जति दु:ख,कस्ट आई परे पनि सदासर्वदा मेरो साथ दिई रहेकि छिन ! अझ उनको स्नेहताले सदैव मलाई प्रेरणा मिलेको छ ।            म मेरा आफन्त देखि सात समुन्द्र पारी यो मरुभुमिमा छु ! यहाँको तातो बालुवामा आफ्ना शरीरका पसिना तरतर चुहाउदै जब बेलुका उनी सामु पुग्छु दिन् भरीको थकान बिर्सिएर उनी सगँ रमाउदै फेरि कल्पनाको सागरमा हराउछु ! यो नाता, उनको साथ अनी मेरो जीवन यात्रा अनन्त अनन्तसम्म रहने छ ! म कामना गर्छु मे

मैले खोज्नु तिम्ले रोज्नु एकै चोटि परेछ, सम्बन्ध यो गाँसिएको पहिलो भेट्नै भएछ ।    खै कसरी भेट्टायौ रे हजारौं को भीड्मा, थाहै नपाई सजायौ रे छाती भित्र दिलमा ।  साथी भाईको कुरै छोडौ न डरायौ समाजको, मलाई राजा बनायौ बनी रानी मनको ।  चाल पाए बौलाउने होलान् कति कति,  झन् झन् गाढा हुदै छ रे हाम्रो माया पिरति !!!!                                      रतन चन्द । 

रात भरी लाम्खुट्टेले झ्याउरे गीत गाए, फाकाई फाकाई खुशी साथ मेरै खून खाए ! कहिल्यै सुख नपाउने पाटिको भो बास, गरीबको दिन यस्तै हो नि,के गर्नु खै आस !  देश नयाँ युग तिर गती लियो अरे,   भ्याए सम्म नेताले आफ्नै भुँडी भरे ! चिल्ला गाडी चढि चढि गर्छन् कुरा थरी,  कुनै दिन पालो आउला हेरौला नि फेरी !!!!                                रतन चन्द ।      

"संध्याको लाली" हेर्दा हेर्दै तिमी फेरि धरती को काखमा,  निदाउनु मस्त सँग मिठो सपनीमा !! ----------------------------------------- मलाई पाउने उनको यो लाख कोशीस हो रे, नामको पछी दुईटा थर राख्नै पर्ने भो रे , आँखा जुध्यो मन मिल्यो कस्तो संन्जोग हो यो,  ख्याल ख्यालमै गहिरो माया लौन बसी गयो !!  ---------------------------------------------- जता हेर्छु भित्तै भरी तिम्रै मात्र फोटो छ , छिट्टै आउ प्रिया अब जिन्दगी यो छोटो छ,  सत्य हो क्या यो काले बर्षौ बर्ष बाँचेको , प्रगाढ प्रेम,आज सम्म तिम्रै लागि साँचेको !!!!

बिछौनामा आँखा खुल्दा नखुल्दै, बिहानीको उज्यालो सगैँ, आयौ तिमी नयाँ बर्ष, थुप्रै इच्छा र अभिलाषा बोकी, छायौ तिमी नयाँ बर्ष ! खै के के छ तिम्रो साथमा, थाहा छैन मलाई तै पनि स्वागत छ है नयाँ बर्ष तिमीलाई ...!!           रतन चन्द । 

कुनै रात तिम्रो तस्बिर हेर्दा हेर्दै बित्यो,  कुनै रात केवल कोल्टे फेर्दा फेर्दै बित्यो ।  ब्यथाहरु मनको कोरी पाना भरी, सम्झ तिमी यतीका दिन रहें कसो गरी,  कुनै रात तिम्रो बाटो कुर्दा कुर्दै बित्यो,  कुनै रात केवल आशुँ पुछ्दापुछ्दै बित्यो ।   एक्लै एक्लै बिछ्यौनामा सिरानीको साथ,  मिलनको रेखा कोरी जगाई मनमा आश, कुनै रात जुन तारा गन्द गन्दै बित्यो,  कुनै रात केवल आशुँ पुछ्दापुछ्दै बित्यो ।                                   रतन चन्द ।  

आँधी हुरी सँग पनि लडेकै छु आज,  पसिनाको धारा अनि मरुभुमी माझ ! बल्ल आए जस्तो लाग्यो संघर्षका दिन,  तिरेर न सकिने जिन्दगीका ऋण ! ईतिहास यो बनाउने भो मेरै पिर ब्यथा , खै के लेखुँ अझैं कती आफ्नै जीवन कथा !  जिउन मलाई रहर छैन आज अन्तिम रात हो , बिदा देउ अब मलाई मृत्‍यु पत्रमा हस्ताक्षर भो !                                 रतन चन्द ।       

कठै मेरी चरी......!  रात भरी पानी पर्‍यो, यस्तै हो नि बर्खे झरी,  ओतलाग्ने गुँड पनि, भिज्यो होला घरी घरी !  कठै मेरी चरी......! एक्लै एक्लै पिडा हुन्छ, सम्झदा नि यो मुटुमा, कैले साथ दिन पाउँला, उनको दु:खद घडीमा ! कठै मेरी चरी......! चट्याङ पर्दै आयो होला, कालो बादल गर्जदै, अत्तालिन्छु छट्पटाउछु, संम्झी संम्झी म रुँदै !  कठै मेरी चरी......! चिर्बिर चिर्बिर त्यो गुहार, कस्ले सुन्यो होला,  यही मौका छोपी छोपी, बैरी कती हाँस्या होला ! कठै मेरी चरी......! साहारा म हुन चाहन्छु, सक्छौ भने जुर्याइ देऊ , तिम्रो बसमा छैन भने हे बिधाता मृत्‍यु देऊ !! कठै मेरी चरी......!                                         रतन चन्द ।       

एउटा प्रश्न जागी रह्यो कहाँ छु म आज, जिन्दगीको कुन मोड्मा हराए छु म आज ! संघर्षका पाइलाहरु अन्त्य होइन अनन्त  भै ,  हजारौं हजार चोट खाँदै हिड्दै छु म आज ! उनको आगमनमा कठै ! केही पल रमाएथ्ये , त्यही माया साँची उन्लाई खोज्दै छु म आज ! सम्भालिन्न यो मन सधैं जप्छ उनकै नाम, पागल सरि अन्धो प्रेममा भुल्दैछु म आज !! एउटा प्रश्न जागी रह्यो कहाँ छु म आज, जिन्दगीको कुन मोड्मा हराए छु म आज !                                        रतन चन्द  ।

म पनि त त्यसै गरि छ्ट्पटाउँ थेँ पहिले,  आफुलाई पर्दा बल्ल थाह पायौ अहिले ! रिसको पोको सङालेर यस्तै गर सधैं, आँखा तरि हेर्छ्यौ अझ बोल्दिन जाउ भन्दै ! धोका दिए अभिस्राप बन्छ भन्छन् यो जीवन, साँच्चै रैछ बुझ्नै गार्हो कोमल नारीमन् !!                                      रतन चन्द ।      

क्षितिज पारी गोधुलिको गर्भमा  नयाँ जीवन अंन्कुराउँने छ भबिस्यको सुनौलो बिहानी बोकेर मेरो माया उदाउने छ ! हिर्दय भरी खुशीहरु पलाए उमङले बषन्ती बहार ल्याए    सिन्दुरी रङमा डोली सजाउँदै  केवल  मेरै लागि अवस्य रङिनेछ ।।  

सपनीमा तिमीलाई, देखें आज सबेरै,  तिम्रो तस्बिर छोएर, रोए अझ  म धेरै ।   सिउँदो भरी सिन्दुर, गला भरी पोते,  सजिएरै पराई भयौ, रोए अझ म धेरै ।    त्यो मुटुमा साँची राखी, तिमी मेरो भन्थ्यौ,  टुट्यो साईनो छुट्यो साथ, रोए अझ म धेरै ।  फुल सरी सुम्पिएथ्ये, बिझाउँने काँडा भन्यौ,  निसास्सियो प्राण मेरो, रोएँ अझ म धेरै  । थाहै नपाई जिउँदै मार्यौ , माया भयो बैरी ,  छट्पटाउँदै ढली रहेँ, रोएँ अझ म धेरै ।।                                       रतन चन्द ।

कहाँ सक्छु जान टाढा तिमी देखी ओझेल परी,  तड्पिदैं छु एक्लै यहाँ नसताउन सधैंभरी ।    हेरे नजर जुधि हाल्छ बोले बात भन्छ्यौ,  बैगुनी भो मन पनि सहन्छु म जे कहन्छ्यौ,  जहाँ जाउँ त्यहीं देख्छु त्यही मुहार घरीघरी,   तड्पिदैं छु एक्लै यहाँ नसताउन सधैंभरी ।     छट्पटाउँछु कहिले काही बैराग्यले भेटे, मन सागर भै उर्ली आउने किनारमा देखे, जहाँ जाउँ त्यहीं देख्छु त्यही मुहार घरीघरी,   तड्पिदैंछु एक्लै यहाँ नसताउन सधैंभरी ।   मेरो माया तिमी नै हौ राख दिलमा साँची,  सुम्पीदै छु सारा खुशी देउरालीलाई भाकी, जहाँ जाउँ त्यहीं देख्छु त्यही मुहार घरीघरी,   तड्पिदैंछु एक्लै यहाँ नसताउन सधैंभरी ।                                              रतन चन्द ।                       

म आगोको रापमा  धप धप बली रहें, पसिनाको महासागरमा  चुर्लुम्म डुबें, छट्पटाएको मेरो आत्मा  कहीं कतैबाट  सान्त्वना पाउन ब्याकुल छ , सताब्दियौ देखी बंन्जर मरुभुमिमा  नयाँ पालुवा पलाउन  आतुर छ.....!!

बिहानीको पहिलो किरण, नयाँ जीवन ल्याऊ, फुलहरु मुस्कुराई , सुगन्ध यही फैल्याऊ ! ऋतु पनि बषन्त कै, आगमन होस् बोलाउँदा, आह!प्रकृति नै रम्न थाल्यो, तिम्रो शुभ दिन मनाउँदा ! सुन्दर त्यो मुहार देखी , झलमल्ल भो जग सारा, दिर्घायुको कामना गर्छन् , चम्की चम्की जुन तारा ! आउ बढाउ पाईलाहरु , समय तिम्रो पर्खाईमा, मंगल् धुन गुन्जँदै छ है , उपहार बोकी यो धर्तिमा !!

छ कोही त्यो यो दिलमा बस्या,  मिठो अनुभुती र  नौलोपन रच्या , उनकै वरीपरी हुन्छु अचेल , देव देवालय घुम्छु अचेल , भक्त हुँ या भक्ती जाग्यो, सर्वस्व सुम्पी जिउन मन लाग्यो !        यस धर्तिका हामी नर नारी , समयको गति सँग चलाई सवारी , प्रेम नै पुजा मन यो तपोवन , प्रेम नै शक्ति प्रेम नै जीवन  ! हेर्दा हेर्दै धपक्क बलेसी , मन मस्तिस्कलाई त्यतै लगेसी,  अमृतपान गरें जब मधुर बोलीको,  झलमल्ल भो मुहार मेरो यो !!

धेरै दिन भयो हजुर, कुरा गर्न पा'को छैन, जती कल गरे पनि, सिग्नल भने ला'को हैन ! चंन्चल नयन डुलाउदै, भेटायौ कि कोही , राम्री थियौ राम्री छौ, सोची रहेँ त्यही ! लोड्सेडिङले गर्नु गर्‍यो, पापी भयो मन , अझै कोसिस जारी छ, प्लिज चिन्ता नमान !!

              ( १ ) आज अचानक खै के भो यो , जीवनभरको साथ थियो , मेरो मुटु किन यति कमजोर भो,  जस्मा तिम्रो बास् थियो ।।                                  ( २ ) धेरै पोखियो गीत गजलमा गुनासो र बेदना  मेरो माया कती छ सत्य सत्य लौ भन ? सक्दिन म यो दुरी अब मलिन मुहारको  खाली सिउँदो रङाउने छु छिट्टै मेरी हजुरको..!!                       ( ३ )   मलाई पाउने उनको यो लाख कोशीस हो रे नामको पछी दुईटा थर राख्नै पर्ने भो रे  आँखा जुध्यो मन मिल्यो कस्तो संन्जोग हो यो  ख्याल ख्यालमै गहिरो माया लौन बसी गयो !!

               ऋतु सँगै तिम्रो पनि मन परिवर्तन भएछ कि क्या हो हिजो आज तिम्रो केही खबर नै आउनदैन ! जाने बेलामा म सँग अनेकौ बाचा गर्यौ नाना थरिका कसम खायौ आज महिनौ बिती सक्दा पनि तिम्रो कुनै खबर नपाउँदा मलाई तिमी प्रति कता कता शंकालु हुन वाध्य बनाएको छ ! म बिर्सुं पनि कसरी मेरो हिर्दयको कण कणमा तिमी जो बसेकी छौ ! त्यती मात्र कहाँ हो र तिमीले अतितमा स्नेह पूर्ण भाव ब्यक्त गर्दै मेरो हरेक सफलतालाई होस्टेमा हैसे गरी मेरो प्रेरणाको श्रोत बनी मलाई सधैं उर्जा दियौ आज मलाई तिमो अभाव खट्किएकोछ, तिम्रो आवश्यकता महसुस गरिरहेको छु यो परदेशमा ! सुन्दै छु, बर्षौ पहिले हामी रमाउने त्यो चिहानघाट नजिकैको बगैँचामा अचेल तिमी एक्लै टोलाउँछेउ रे,कहिले एक्लै बड्बडाउँछेउ रे ! परिस्थितीले म सँगै हुन नपाए पनि हामी बिच मौलाएको यो पिरतिको पालुवालाई सकेसम्म जलमल दिएर सम्भाली राख्ने छु केवल तिम्रो यादमा र तिम्रो आगमनको पर्खाइमा !!!

हरेक पटक पछारिँदा नि  उठ्ने कोशीस गरेँ  सुखी जीवन खोज्दा खोज्दै  सात समुन्द्र नि तरें ! मरुभुमी नै लेख्या रैछ  जिन्दगीको अर्थ  निराशाले चुलिँदैछ  सकिँदै यो समय ब्यर्थ ! आँखा बाट तप्प चुहिए  कहिले काँही आँशुहरु  बिगत जब ताजा भए   गले शरीरका मासुहरु ! पराईको माटोमा   कस्ले सुन्छ चित्कार एकदिन दुइदिन भन्दा भन्दै  बर्षौ गयो बेकार  पिडाहरु सँगालेर  हाँसी सबका माझ  संघर्षमय जीवनको  एक्लो यात्री म आज !! 

बैंस छँदा परदेश आएँ बुढो भएँ अहिले  रिनै रिनले बाटो पाईन घर जाने कहिले ।   साथी भाईको गुनासो छ कैले आउँछस अ'रे,   घरको पनि त्यही चाहना दोधारैमा परें,  आफु आउँदा ले को रिन दोब्बर अ'रे,  रिनै रिन ले बाटो पाईन घर जाने कहिले !  आउनु चाँडै पियार बसेछु पर्खेर....!  पसिनाको धारा बग्यो तातो घाम खाँदै,  यो जिन्दगी यसै बित्यो सपना सजाउँदै,  महँगीले गर्नु गर्‍यो भन्छन घरमा अहिले,  रिनै रिनले बाटो पाईन घर जाने कहिले !! आउनु चाँडै पियार बसेछु पर्खेर....!  दु:ख पर्दा खुशी दिने तिमी थियौ साथ, पोल्छ मुटु यसै पनि बैराग्यमा आज , बिधाताले के के लेख्यो जानिन नि मैले,    रिनै रिनले बाटो पाईन घर जाने कहिले ।।  शब्द,संगीत- रतन चन्द । 

चम चमाउँदै सितका दाना फुल सँगै रमाउँदा,  सुस्त सुस्त बतासले ताजगी यो बोकी ल्याउँदा,  मुस्कुरायौ फेरी पनि बिहानीको किरण सगै,  चिर्बिर गर्दै गौथलिले आगनीमा बोलाँउदा ,  शुभ बिहानी ,मेरो खुशी,मेरो मुटु तिमीलाई !!

          सरकारले अब देशमा धर्मिक युद्ध मागे जस्तो छ । आज हजारौँ हजार नागरिकका राहदानिमा धर्म लेख्दा प्राय हिन्दू नै लेखिएको हुन्छ र ती सरकारमा रहेकाहरुको पनि धर्म हिन्दू नै लेखिएको होला । यस्ता मुर्ख मनुस्यहरुको चेतना कमजोर भएको देख्दा दु:ख लागेर आउँछ जुन देशमा ८१% जनता हिन्दू धर्ममा आस्था राख्छन, त्यो देशका जनताको बहुमतको कदर गरिदैन भने त्यस्ता ब्यक्तीलाई राष्ट्र निकाला गरिनु पर्छ ।                   बिगतमा हिन्दू राष्ट्र हुँदा पनि सबै धर्म र जातजातिका जनता अटाएकै थिए अझ भन्नु पर्दा विश्व भरी शान्तीको सन्देश फैल्याउने र शान्ती क्षेत्रको देश भनेर परिचय दिएकै थियो । आज २१औ सताब्दी सम्म आई पुग्दा हाम्रो राष्ट्र बाहेक अन्य मुलुकको प्रगती दिन प्रतिदिन चुलिंदै गएको छ हामी नेपाली जनता सोझा हुनाले र उही सामन्तवादले ग्रसित नयाँ नेपालको बागडोर सम्भालेका शोसकहरुकै गुलामी गर्नाले र बिकासको साटो राजनीतिलाई महत्व दिनाले यो परिस्थी भोग्नु परेको हो यो कुरा सबै माझ अहिले छर्लङ भएको छ । उदाहरणका लागि हाम्रो देश हिन्दू राष्ट्र नभै मुस्लिम,क्रिस्चियन या अन्य समुदाएको बाहुल्यता रहेको भए र आजको अवस्थ

            जिन्दगी किन अध्यारो लाग्छ । किन गन्तब्य हिन लाग्छ । हे दैव ! यस्तो जिन्दगी कसैलाई न दे । शब्दहरुको अन्तरद्वन्द्ध भित्र हराई गोठ भरी रहेका उँट्लाई घाँस हाल्दै छटपाएको मनलाई सान्त्वना दिने निकै कोशीस गरें  ।  पासपोर्टमा पेशा जे लेखे पनि र जती पढे पनि परदेशमा पाइने जागिर उहि त रैछ यो खाडीमा । यहाँ आए पछी बल्ल थाहा पाइयो ।            देश बन्दुक र सन्दुक (आर्थिक चलखेलको बाकस) मा  रगतको खोलो बगी रहँदा र गाउँका साथी भाई गाउँनै सुन्ने बनाउने गरी हराउँदा अब त आफ्नो पनि पालो आएछ कि क्या हो ? भन्ने सोचेर ज्यान नै प्यारो सम्झी समुन्द्र पारी होमिए । हुन त सुख, कर्ममा नलेखे पछी जहाँ गए पनि उस्तै, पुर्पुरोलाई दोश दिदै मनलाई सान्त्वना दिनु बाहेक के नै रहयो र यो परदेशमा । भबिस्यका ती सुन्दर सपना बोकी घरको दु:खको भार कम गर्न जोशिदै  निस्किएको   पनि १७  बर्ष पुगेछ ।             अब त गाउँ पनि शहर बन्यो रे । साथीभाई पनि ती चिल्ला सडकमा मोटरगाडी गुडाउने भए रे । शान्तीवार्ता पछी मुलुकमा परिवर्तन आई केही बिकास सँग सँगै देश भित्र तथानाम राजनीतिक पार्टीहरु खुल्दा र बेलाबखत आन्दोलन हुँदा अगुवाइ

                     म बसेको घरको केही पर मस्जित छ त्यसैले दैनिक ५ पटक आजान ( प्रार्थना )को आवाज टाँठै सुनिने गर्छ ।कुरो त्यो दिनको हो ,बिहानी पखको समय थियो, त्यो मस्जितको आजानको आवाज सँगै सधैं झैं रातको डिउटी सकेर आफ्नो कोठामा करिब पौने चार बजे तिर आई पुगें ल्यापटपको पावर अन गर्दै आफ्नो घर बस्दा लाउने लुगा लगाइवरी फेसबूकमा झुन्डिएँ जसै लग-अन भो इन्बक्समा थुप्रै मेसेज भरिएको रहेछ ।अचानक  केही समय मै मेरो मोबाइलमा नो नम्बरबाट कल आयो र मैले पनि प्रति उत्तर दिएँ "हेल्लो को बोल्नु भा'को ?" "हजुर नमस्ते म बोलेको हाम्रो हिजो कुरा भाको थियो नि च्याट्मा !" "ओह! हजुर" भन्दै मैले चिने र केही भलाकुसारी सँगै हाम्रो कुराकानी अगाडि बढ्यो । यती छोटो समयमा पनि  पहिलो संवाद मै  उनी सँग सान्दर्भिक कुराकानी भए । अर्को पटक फेरी कुरा गर्ने अनुरोध गर्दै फोनबाट बिदा लियौँ । म निन्द्राले लठ्ठ परेको मान्छे, कतिखेर भुस भएछु थाहै भएन तर दिमाख भित्र उनी सँगको कुराकानी रेकर्ड भएछ सपनामा उनलाई नै आफ्नो सामु पाउँदा झसङग बिउँझे । त्यसै त परदेश अझ अरब जस्तो कट्टर ठाउँँ जहाँ हेर्न त प

             हँसिलो मुहार फिंजेका लामा केशहरु ती ठुला नयनका नजर र बेला बेला झिम्किने परेलीले ज्यानै लेला जस्तो छ । मन उकुसमुकुस हुँदै थियो अचानक उनको पाइला म तिरै बढेको देख्दा  र  छातीको देब्रे पाटो निकै उफ्रदै गरेको महसुस गर्दा, अचम्म लाग्यो । खै किन हो कुन्नी अचेल न त मन आफ्नै बसमा छ न त मस्तिस्कले उनी बाहेक अरु सोच्न दिन्छ ।  

            नाङ्लो भरी सेल,फिनी र बाँटाभरी उसिनेको आलुमा भुटेको तिल र चिरेको हरियो खुर्सानीलाई अमिलो कागतीले भिजाउँदै गरेको दिदीको त्यो सुकुमार हातको याद आयो । दाजुभाईको दिर्घायुका लागी घरको दैलोमा टिका लगाई ओख्खर फोर्दै गरेका दिन याद आयो । म चक्चके "भोक लाग्यो दिदी छिटो टिका लाइदिनु न " भन्दै दिदीलाई सताएको याद आयो । भाईटिकामा भाईबाट सुरु हुने हुँदा सँधै तिहारको पहिलो टिका थाप्ने यो निधार आजकाल खाली भएको पनि बर्षौ भएछ । तिहारमा प्रवास हुँदा छट्पटिएको मनलाई दिदी बहिनीको फोटो हेरी सान्त्वना लिने म जस्ता हजारौ प्रवासी नेपाली दाजुभाईहरुको ब्यथा यस्तै त होला । यही सम्झी आफ्नो मन बुझाउनु बाहेक अरु के नै रहयो र यसपालीको तिहार पनि । अन्तत: तिहारको हार्दिक शुभकामना सम्पूर्ण दिदी बहिनी तथा दाजुभाईहरुमा ।

मात लाग्यो लौन मलाई तिम्रो रुप रङको, तानीदैछु कमजोर हुँदै नौलो अनुभुती यो , कती माया साटथ्यें होला तिमी मेरो भए , हाँसी खुशी बिताई दिन्थें जीवनभरको साथ पाए , सम्भाल्न नै सक्दिन नि सम्झें जब तिमीलाई , ब्यर्थ्यै गाह्रो हुन्छ किन जिउन अचेल मलाई , मात लाग्यो....। अलिकती मिसाएर तिम्रो पनि चाहना , मिलनको रेखा कोरी सजाई दिउँकी सपना , लुट्यौ सारा जे थियो सुनाउँ ब्यथा कसलाई , ब्यर्थ्यै गाह्रो हुन्छ किन जिउन अचेल मलाई , मात लाग्यो....।

भन्छन गाउँमा फुल्यो अरे सयपत्री मखमली , यसपाली त आउँछकी दाई ? लाग्दैछ रे खुल्दुली ! नाग्लो भरी फुल अनि धागो उनी माला,   जिन्दगी यो बेर्थ्यै भयो के भो यस्तो चाला , उमेर सँगै बढ्न पर्ने यो दु:खको घाऊ , आधा जुनि बिती गयो पाईन मलम कहाँ जाउँ ? , खुशी छरी आगन भरी पर्खि बस्छिन सबै भुली , यसपाली त आउँछकी दाई ? लाग्दैछ रे खुल्दुली !!  कुटुम्ब नि टाडा भए बिरानो भो देश , तनाव मै जिउनु पर्ने कस्तो परदेश , भित्र भित्रै मर्यो प्राण रित्ती सकें गली ,    टप्प टिपी चुँडी लैजाउ बिन्ती गर्छु हे कली ,  सिरानीमा फोटो राखी सम्झिन्छिन रे हर घडी ,  यसपाली त आउँछकी दाई ? लाग्दैछ रे खुल्दुली !!!!                                           शब्द- रतन चन्द । 

रात्तामे भए होलान गुराँस फुल्ने पाखाहरू, रातै रङ बगी रहेको यो शरीरका नशाहरू, आऊ हामी सबै मिली जुटी देश बनाऔँ, हिमाल देखी तराई सम्म लालिगुराँस फुलाऔँ !!

यो माटोले केही भन्दै छ,   देश भरी चेतनाको नयाँ फुल फुल्दैछ,नयाँ फुल फुल्दैछ ।  अब जनता सार्वभौम सत्ताका,  अब यो देश गरीब निमुखाका , हिन्दू मुस्लिम शिख इसाई हामी एक हौं  हामी नेपाली हामी नेपाली हामी नेपाली ।  यो माटो ले यही भन्दैछ ...! मेची देखी काली सम्म जगाउँ ,    उन्नतिको सन्देश बोकी फैल्याउँ ,     हिन्दू मुस्लिम शिख इसाई हामी एक हौं  हामी नेपाली हामी नेपाली हामी नेपाली ।  यो माटो ले यही भन्दैछ ... हामी पनि चन्द्र गगन छुने छौं , घर आगनमा खुशीयाली छाउनेछौं , हिन्दू मुस्लिम शिख इसाई हामी एक हौं  हामी नेपाली हामी नेपाली हामी नेपाली ।  यो माटो ले यही भन्दैछ ...!   शब्द संगीत - रतन चन्द ।

                      ( १ ) बिहानीमा तिमीलाई पठाई शुभ सन्देश, नराखी यो मन भित्र कुनै खोट या कलेश ! कोमलताले भरिएको मेरो सानो मुटु, त्यही मुटु भित्र तिमी पस्यौ सुटु सुटु ! यो खुशीलाई आफ्नै सम्झें के गरुँ त मैले, माया भन्ने यस्तै हो कि बुझ्दै छु म अहिले !!!!                   ( २  ) प्रेम गर्नु नशा हो भन्छन् यहाँ कोहि, प्रेम् गर्नु दशा हो भन्छन् यहाँ कोहि, म त भन्छु ईश्वरीय बरदान् हो,  चोखो मनले लाए त्यहि !!

सधैं सधैँ कल्पनामा आई सताउनेलाई, मिठा मिठा गित गजल कोरी सुनाउनेलाई। सारा जगमगाउछ्यौ जब मन्द मुस्कान भरी, चन्द्र मुहार अझै राम्रो नजर हटाउँ कसो गरी ।।

कयौ आँधी हुरी सँग, भिड्दै छु म दिन दिन, सत्य भन्या तिमी बिना, रहन म सक्दिन ! जहाँ हाम्रो मिलन होस् ,कुनै यस्तो युग ल्याऊ, धैर्यताको बाँध फुट्ला, हे बिधाता बाटो देखाऊ !!

तिम्ले जस्तै बलिन धारा आँशु मैले बगाइ रा'छु, भोको पेट बसी प्रिया २,४ सुको बचाई रा'छु ! चाडबाडमा आईन भन्दै हौली निस्ठुरी, भेडिगोठ काम पर्‍यो फर्की आऊँ के गरी !! सिरानीमा फोटो तिम्रो बालुवाको बिछौना, बिरानो यो मुलुकमा कस्ले सुन्छ बिलौना !!!!

ब्यथाहरु मनको कोरें पाना भरी, सोच तिमी यतिका दिन रहें कसो गरी ! कुनै रात तिम्रो बाटो कुर्दा कुर्दै बित्यो, कुनै रात केवल आँशु पुछ्दा पुछ्दै बित्यो !!

पधेँरीमा पानी भर्दै कल्पनामा डुब्छ्यौ होला, आउने जाने भिड्मा मलाई नै खोज्छ्यौ होला ! त्यो मुटुको स्पन्दन हुँ भन्थें नजिक हुँदा,  सयौं कोश टाढा छु सम्झी सम्झी रुन्छ्यौ होला ।।

रातो गुलाब हातमा थियो तिमी मेरो साथमा, चाहना यो बढ्दै गयो जुनेली त्यो रातमा, परेली त्यो झिम्काउँदै लठै पारी दियौ, भन रानी न ढाँटी के के चोरी लियौ !!

तिमी नै त हौ नि जीवन भरको साहारा, भन्थेउ कहिले रुंदै रुंदै छाडि नजाउ हे प्यारा ! हेर्दा हेर्दै डाँडै काटि लाग्यौ डोली चढि , आधा जिउ त्यतै गयो बाँचु अब कसो गरी !!

आँखा छोपी निदाएनि सपनीमा आउथ्यौं, घुम्टो ओढि पिरतीको मेरै काखमा हराउँथ्यौ, एकान्तमा छट्पटाउँदा वर पर डुली,  स्‍मृतिको चौतारीमा पर्खि मलाई बोलाउँथ्यौ, सुन्य भयो यो मन मेरो तिम्रा सुमधुर स्वर बिना, फर्की आउ सक्दिन म जिउन अब तिमी बिना....!!

प्रभातको किरण सँगै तिम्रै छेऊ आउँकी ? मेरो न्यानो स्पर्शले सुस्त सुस्त जगाउँकी ? परेलीले चिहाउँलान मनको ढोका उघारी, त्यै खुशीमा रमाउँदै "परी" भनी बोलाउँ की ? 

बिरामी म होइन भने थला पार्‍यो ज्वरोले, भतभती पोल्यो शरीर त्यै ज्वरोको पारोले ! अली अली सुख्खा खोकी मिसिएर आयो, बिरानो यो मुलुकमा कस्तो दशा लायो !! एक्लै हुँदा मन बुझाउने तिमी थियौ ओखती, तिमी पनि टाढा भयौ भोगी रा'छु यो गती ।।                                             रात भरी लुकी लुकी, सपनीमा आउनेलाई,  अलिकती सापट भन्दै, निद चोरी लानेलाई,  के सजाय दिउँ खै आज, तिम्रो नट्खट बानीलाई...!!                                                      रतन चन्द ।

जिन्दगी खेल भयो, बेमौसमी बर्षाको भेल भयो, कहिले साउको नोकर भयो,  कहिले तासको जोकर भयो ! खुशी पाएँ रमाएँ जिउने रहर जगाएँ,  सुम्पे जब उनलाई,   अचेल मेरो कुरा काट्दै,  भन्छिन उनले नि  लोफर भयो !!                                                             रतन चन्द । 

          उनी धपक्कै बल्दै थीईन उनको रापले म पनि तातिदै थिएँ हामी दुबैको प्रकाशले कसैले नयाँ जीवन पाउँदै थियो । त्यो सानो घरको एकातिरको कुनाबाट बेला बेलामा आउने सुस्त बतासले मलाई उनी तिर कोल्ट्याउथ्यो  त घरी उनलाई म तिर । छिप्पिदैं गरेको रात र रित्तिदै गरेको हाम्रो जीवनले नयाँ ज्योति पाउने आशमा हामीलाई त्यो बतासबाट जोग्याउने प्रयत्न गर्ने ती हत्केला  प्रति कृतज्ञ हुँदै एक अर्कालाई हेरी मुस्कुराई रह्यौं, मैले त्यतिबेला अनुभिती गरें जीवनको महत्व र हाम्रो अस्तित्व ।                                                                               

कोही त छ जस्को लागि लत्याएर हिंडेकी थ्यौ,  लक्ष्मण रेखा पार गरी मिठो सपना देखेकी छौ,  जीवन भर साथ दिन्छु विश्वाश गर्ने आधार देउ, तिम्रो मेरो सम्बन्धको कि त कुनै आकार देउ, मैले पनि रोजेकै हुँ हजारौमा एउटा  शिर माथि राखेकै हुँ मानी तिम्लाई देउता, परालको आगो जस्तै मन जलेर खरानी भो,  बेर्थ्यै किन रिस गर्नु दुई दिनको परानी यो !!                                                                       रतन चन्द । 

              सायद यो भाग्यको खेल भनु या संयोग,जीवनका उकाली ओराली पार गर्दा आफै भित्र भर्खरै मौलाएको प्रेमको फुल पनि क्षितिज पारी अस्ताउँदै गरेको घाम सँगै ओझेल पर्‍यो,हो म प्रवासमा करीब ८ बर्ष बिताउँदा यहाँ धेरै परिवर्तन आई सकेछ । गाउँका तन्नेरी ठिटाहरु पनि म जस्तै लाहुर भासिएछन अझै बाँकी रहेकाहरुको जाने क्रम रोकिएनछ । नेपालको राजनैतीक परिवर्तन सँगै मुलुकले बिगत २३ बर्षमा धेरै युवाहरुको बली चढाएको छ । यस् क्रममा कोही सहिद भए,कोही प्रवासी भए,कोही स्वदेश मै भौतारीएका  छन भने कोही सुनौला सपनालाई आहुती दिँदै रातो बाकसमा पोको परेर फर्केका छन त कोही शरीरको आधा भाग परदेशमै चढाएर फर्केका छन । हो म पनि त्यही भित्रको एक युवा हुँ भाग्यले धोका दिएर आफ्नो अपुरो शरीर सँग घर भित्रिएँ आमा बाबुको सुनौलो सपना,सानो घर अनी सुखी परिवार यी यावत कुरामा हराउँदा हराउँदै आफ्नो बाँया गोडा काटिएको पत्तोनै पाईन, मेरो दिन त यसै बितेता पनि उनको दु:खद एवं कहाली लाग्दो बिगत थाहा पाउँदा मुटुमा गाँठो परेर आयो । हिजो मात्रै दिदिले भनेको कुरा मेरो आँखा अगाडि चलचित्र झै छाउन थाल्यो । एकै गाउँका र हाम्रो जात मिल्ने हुँदा र

          "ओह के भो पानी धेरै चिसो त भएन ।" मैले कुरो अर्कै तिर मोड्ने प्रयास गरें । "होइन ती स्यानी ले के भनेकी मैले कुरो बुझिन नि ?" "हा हा हा बच्चा न हो जे नि भनी हाल्छन नि,भैगो छोड ती कुरा बरु भन आज तिम्रो मुड ठीक छैन नि के भो अफिस मा कुनै टेन्स त भएन ?" मनमा केही प्रश्न हरु बोक्दै " अं अफिसको काम त्यही त हो नि भो अर्को हप्ता देखी अर्को शहरमा सरुवा हुँदैछ नजाउँ भने नि नहुने त्यसैले नि ।" " अब जागिर खाएपछी जागिर को कर्तब्य त निभाउनु नै पर्‍यो नि होइन र ?" "मौन सहमती जनाउँदै बिदा लीईन उनको यो एक छिनको बसाई पनि मेरा लागि धेरै महत्व हुने गर्थ्यो । क्रमश:-

              संधै झै अफिसको काम सकिएर उनी फर्किदै थिईन । उनको हिँडाईबाट मैले अनुमान लगाउने गर्थें कि आज उनको मुड कस्तो छ । आउँदा जाँदा मेरै आँगनको बाटो भएर हिंड्ने हुँदा मेरो अनुहार न हेरी उनलाई सुख्खै थिएन । सर्लक्क परेको जिउ अनी ती ठुला आँखाको कोर्के नजर मेरो मन मस्तिस्कमै गाढीएको थियो । हो म उनलाई मन पराउँथे तर "म तिमीलाई माया गर्छु । " भन्ने त्यो अवसर कहिलै आएन एकै गाउँघर हुँदा पनि हामीमा त्यती बोल चाल थिएन,किशोर अवस्था देखी शहरमा हुर्केकी र पढे लेखेकी हुनाले रा म्ररी घुलमिल हुने समय नै मिलेन तर मलाई याद छ त्यो बाल्यकाल र उनी सँग बिताएका केही स्वर्णिम पलहरु सुन्तलाको टुक्रा आकारले बनेको त्यो मिठाई जस्लाई हामी दुबैले बाँटी चुँडी खान्थ्यौ,घरबाट पनि सँगै नजिकैको पाठशाला जान्थ्यौं । यी अतितका स्मरण बिट्मार्न नपाउँदै उनी मेरो छेउ आई पुगिन " राजा एक गिलास पानी पीउन ।" "ए हुन्छ नि बरु यतै पंडिमा आऊ बस ।" लगभग एकै उमेरका हुनाले हाम्रो सम्बोधन तिमी नै बढी चल्थ्यो । " ए स्यानी अन्टी लाई पानी ल्याई देउ त । " मैले आफ्नो भान्जिलाई बोलाउँदै भने जमिन मुनी